اثرات جاده های جنگلی بر زیست بوم های جنگلی بلوط ایرانی از نظر تنوع گیاهی زیرآشکوب و ویژگی های فیزیکو - شیمیایی خاک

جاده­سازی در زیست­بوم­های جنگلی قابلیت ایجاد تغییر در ترکیب پوشش گیاهی، تنوع زیستی و ویژگی­های خاکی را دارد. برای بررسی تغییر جوامع گیاهی ناشی از جاده­سازی در زیست­بوم­های جنگلی زاگرس جاده­ای به  طول دو کیلومتر در دو توده شاخه­زاد و شاخه و دانه­زاد واقع در منطقه بانکول استان ایلام انتخاب شد. در مجموع 12 ترانسکت با فواصل مختلف عمود بر محور جاده پیاده شدند. در روی هر ترانسکت در فواصل 20، 50 و 100 متری از حاشیه جاده نمونه­های گیاهی و خاکی در 72 قطعه نمونه 20×20 متری برداشت شدند. به منظور بررسی روابط پوشش گیاهی و ویژگی­های فیزیکو - شیمیایی خاک از تحلیل تطبیقی متعارف (CCA) و همچنین برای گروه­بندی گونه­های گیاهی از تحلیل دوطرفه گونه­های شاخص (TWINSPAN) استفاده شد. برآورد تنوع و غنای گونه­ای با استفاده از شاخص­های تنوع سیمپسون، شانون - واینر، مارگالف، منهینیک و یکنواختی پایلو انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده ترکیب گونه­ای قطعات نمونه نزدیک جاده با قطعات نمونه داخل جنگل متفاوت بوده و در دو دسته مجزا گروه­بندی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کربن آلی، درصد آهک، درصد رطوبت اشباع و پتاسیم قابل جذب در فاصله 100 متری در توده شاخه و دانه­زاد و فسفر قابل جذب نیز در همین توده در فاصله 50 و 100 متری از جاده بیشترین مقدار را نشان داد. همچنین بیشترین میزان شوری، نیتروژن کل و وزن مخصوص ظاهری در توده شاخه­زاد و در فاصله 20 و 50 متری از جاده قرار داشت. براساس نتایج بدست آمده شاخص­های تنوع گونه­ای در هر دو توده در فاصله 100 متری از جاده بیشترین مقدار را نشان دادند. در کل نتایج این تحقیق پیامدهای منفی جاده­سازی در این زیست­بوم را از لحاظ تغییرات تنوع گیاهی و ویژگی­های فیزیکو - شیمیایی خاک نشان داد.